Δεν συνηθίζουμε να ανεβάζουμε συνεντεύξεις, πόσο μάλλον συνεντεύξεις που έχουν να κάνουν με μια καινούργια ταινία. Ο Γιώργος Χωραφάς όμως μιλά για σημαντικές έννοιες και δίνει ένα διαφορετικό στίγμα για το τι σημαίνει κρίση, αξίζει να τα διαβάσετε.
Ηράκλειος Οιωνός
Ο διεθνούς βεληνεκούς Έλληνας ηθοποιός Γιώργος Χωραφάς, επέστρεψε για λίγες μέρες στον «τόπο του εγκλήματος». Στους χώρους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης που τόσο αγάπησε, υπηρετώντας το από τη θέση του προέδρου. Αφορμή για την επίσκεψή του η προβολή της νέας του ταινίας με τίτλο “Papadopoulos and sons”.
Η δράση της ταινίας εκτυλίσσεται στην Αγγλία έχοντας στο φόντο την παγκόσμια οικονομική κρίση και το Γιώργο Χωραφά να υποδύεται έναν Έλληνα μετανάστη, τον Σπύρο Παπαδόπουλο. Η οικονομική κρίση, το δίδαγμα της ταινίας για επαναφορά στις πραγματικές αξίες, ο τρόπος με τον οποίο υπερασπίζεται τους Έλληνες στους Γάλλους φίλους του και ποια πραγματικά πιστεύει ότι θα είναι η νέα παρακαταθήκη των Ελλήνων στην ανθρωπότητα ειπώθηκαν σε μία φιλική κουβέντα, στην καρδιά του Φεστιβάλ δίπλα στη θάλασσα.
Η νέα σας ταινία “Papadopoulos and sons” κάνει πρεμιέρα επί ελληνικού εδάφους μέσα από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μία αγγλική ταινία που μιλάει για την οικονομική κρίση μέσα από το πρίσμα μίας ελληνικής οικογένειας. Θέλετε να μου πείτε δυο λόγια για την υπόθεση;
Η ιστορία της ταινίας έχει να κάνει με δύο αδέρφια από την Κύπρο, που έχουν μείνει ορφανά γιατί κάηκε το σπίτι τους μέσα από τις αναταραχές που υπήρχαν τότε, τη δεκαετία του ‘70. Χάθηκε και ο μεσαίος αδερφός τους κι έτσι έφθασαν στο Λονδίνο ο μεγάλος αδερφός κι ο μικρός. Εγώ παίζω το μεγάλο αδερφό ο οποίος έφθασε στο Λονδίνο 12-13 ετών και δεν έχασε την ελληνικότητά του, δεν απέκτησε την αγγλική κουλτούρα 100%. Ο μικρός που φθάνει εκεί τριών ετών, θα γίνει ένας «Άγγλος». Και μάλιστα ένας πολύ πετυχημένος Άγγλος. Στην αρχή συνεργάζονται σε ένα Fish and chips shop που πάει πολύ καλά, αλλά ο μικρός αδερφός θέλει να κάνει μία καλύτερη ζωή και φτιάχνει μία επιχείρηση με ελληνικά φαγητά που γίνονται τα καλύτερα στην Αγγλία και μετά στην Ευρώπη. Γίνεται πάμπλουτος και ξαφνικά έρχεται η κρίση. Πέφτει η μία τράπεζα, πέφτει η άλλη τράπεζα, βρίσκεται ξεκρέμαστος και τα χάνει όλα! Το μόνο που του μένει είναι το κλειστό από χρόνια Fish and chips, που οι τράπεζες δε μπόρεσαν να το κατασχέσουν γιατί το κατέχει 50-50 με τον αδερφό του. Αναγκάζεται να μιλήσει στον αδερφό του μετά από χρόνια και του ζητάει να πουλήσουν το μαγαζί γιατί χρειάζεται χρήματα, μέχρι να ξαναποκτήσει αυτά που είχε. Ο μεγάλος αδερφός του λέει «Καταλαβαίνω, θέλω να βοηθήσω, αλλά δεν πρέπει να το πουλήσουμε». Του προτείνει να ξανανοίξουν το μαγαζί και να μείνει με την οικογένειά του στα δωμάτια πίσω από το Fish and chips shop, μιας και δεν έχουν που να μείνουν. Στην αρχή αντιδρά, μετά αναγκάζεται να δεχθεί και ξαφνικά όλη αυτή η φαντασμένη ζωή που είχε, αλλάζει και ξαναβρίσκει κάποιες άλλες αξίες. Της επαφής, της επικοινωνίας, της οικογένειας, της γειτονιάς, όλα αυτά που είχε εντελώς χάσει. Ζούσε σ’ ένα σύννεφο, μακριά από τα πάντα. Ταυτόχρονα προσπαθεί να ξαναβρεί το δρόμο του με τις επιχειρήσεις που είχε, αλλά διαπιστώνει ότι δε θα είναι πια δυνατό να είναι το αφεντικό του εαυτού του. Μπορεί να ξαναβρεί τα πολλά λεφτά, αλλά τελικά αυτοί που θα κατέχουν την επιχείρηση δε θα είναι ο ίδιος, αλλά μία τράπεζα.
Η οικονομική κρίση πιστεύετε ότι μας οδηγεί στο να ξαναβρούμε τις πραγματικές μας αξίες; Έτσι όπως ο ήρωας της ταινίας που είχε ως αξία του το χρήμα και την οικονομική επιτυχία, ξαναήρθε κοντά με τον αδερφό του με τον οποίο είχε κακές σχέσεις και στο τέλος ακόμη κι όταν μπορούσε να ξαναέχει το χρήμα, είχε επαναπροσδιορίσει τα πράγματα και τις αξίες μέσα του;
Εγώ πιστεύω ότι αυτό είναι το θετικό σκέλος της κρίσεως (ο επαναπροσδιορισμός των αξιών). Αυτό που έχει κρίση είναι το σύστημα, όχι εμείς. Μας βάζει σε κρίση επειδή ζούμε μέσα σ’ αυτό το σύστημα, αλλά σιγά-σιγά δημιουργούμε ένα νέο σύστημα. Κι αυτό το σύστημα όσο πιο πολύ δύναμη θα πάρει, θα μπορούμε να πατήσουμε σ’ αυτό που δημιουργούμε και να βγούμε από αυτό που μας καταπατάει. Γιατί όντως το υπάρχον σύστημα δεν είναι και πολύ ανθρώπινο. Δεν έχει καμία ανθρωπιά το σύστημα στο οποίο ζούμε και προσπαθούμε να συνεχίσουμε να ζούμε. Απλώς, δε φεύγουμε ακόμα από αυτό το σύστημα γιατί πατάμε σε δύο βράχους (του παλιού και του νέου συστήματος). Είμαστε ανάμεσα στα δύο. Αλλά, όσο πάει και οργανωνόμαστε για να ξεφύγουμε από αυτό το διαβολικό σύστημα. Έχουμε δει ότι η ανθρωπότητα κάπως έτσι πάει. Αν κάτι πια γίνει εντελώς σάπιο, εντελώς σκάρτο, το παρατάμε και πάμε κάπου αλλού που μας φαίνεται καλύτερο και σιγά-σιγά το χαλάμε κι αυτό. Δεν ξέρω αν μπορούμε να πούμε ότι έχουμε μία μεγαλύτερη ανθρώπινη λειτουργία σήμερα απ’ ότι το Μεσαίωνα. Ίσως, σιγά-σιγά, έχουμε μία καλύτερη συνείδηση. Γινόμαστε πιο έξυπνοι, καταλαβαίνουμε καλύτερα πώς λειτουργούν τα συστήματα, πώς οι αξίες μπορούν να μας σώσουν χωρίς οι αξίες να μας καταπατήσουν, όπως μας έχουν καταπατήσει πολιτικά, θρησκευτικά… Αρχίζουμε να βλέπουμε τις ανισορροπίες που μας φέρνουν όλα αυτά τα συστήματα. Και μπορεί να αρχίσουμε να φτιάχνουμε συστήματα που είναι πιο ίσα, πιο ανθρώπινα, να έχουν λίγο καρδιά.
Όταν σας πρότειναν το συγκεκριμένο ρόλο, φοβηθήκατε καθόλου το ενδεχόμενο μία ταινία με ελληνικό θέμα η οποία απευθύνεται κυρίως σε ξένο κοινό, δε θα τύχει της ανάλογης υποδοχής λόγω της κακής συγκυρίας; Τη δεδομένη χρονική στιγμή οι ξένοι είναι αρνητικά διακείμενοι απέναντί μας. Το σκεφτήκατε καθόλου πριν πείτε το ναι ή δε σας απασχόλησε;
Δεν το σκέφτηκα. Απλώς είδα μία ιστορία η οποία είχε καρδιά. Κι άμα έχει καρδιά μια ταινία, εμψυχώνει το θεατή απ’ όπου και να είναι θεατής. Αυτό που λέτε δε με απασχόλησε γιατί όντως εγώ ζω σ’ ένα περιβάλλον που οι άνθρωποι ίσως δεν είναι τόσο επηρεασμένοι από την πλύση εγκεφάλου που γίνεται και είναι λίγο πιο σκεπτόμενοι. Και έχουν μεγάλη συμπάθεια για την Ελλάδα, που βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Καταλαβαίνουν ότι απλώς είναι οι πρώτοι οι Έλληνες, αλλά αν συνεχιστεί αυτό θα περάσουν όλοι από αυτό το χωνί. Αν δεχθούμε αυτή την εικόνα της ζωής, θα γίνουμε ρομπότ. Θα γίνουμε πιο σκλάβοι απ’ τους σκλάβους.
Ο ήρωας που υποδύεστε λέει μία ατάκα «Δύο πράγματα είναι σημαντικά στη ζωή: ο θάνατος και οι φόροι. Εκτός κι αν είσαι Έλληνας: είναι μόνο ο θάνατος». Αυτή η ατάκα δεν πιστεύετε ότι ενισχύει την εικόνα του κακού Έλληνα φοροφυγά;
Είχα πρόβλημα μ’ αυτή την ατάκα και προσπάθησα να την «ντύσω». Το ψάξαμε με τον Μάρκους (ο σκηνοθέτης) και σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσαν και οι άλλοι που είναι γύρω να πουν κάποιες ατάκες για να τη βάλλουν σε μία προοπτική. Αλλά τελικά προτίμησε ο Μάρκους να μην το πολυαλλάξουμε γιατί όντως, αν το καλοσκεφτείς, οι φόροι που δήθεν δεν πληρώνουν ή δε συμμετέχουν οι Έλληνες, είναι φόροι που πηγαίνουν σε κακές τσέπες. Δε πηγαίνουν πραγματικά στο κοινό. Αυτή η ατίθαση στάση των Ελλήνων σε σχέση με το κράτος είναι γιατί το κράτος δεν τους αντιπροσωπεύει. Κι αυτό ισχύει από την τουρκοκρατία μέχρι σήμερα, χωρίς σχεδόν καμία διακοπή. Δε μπορεί να πει κανείς ότι το ελληνικό κράτος αντιπροσωπεύει πραγματικά το λαό. Τώρα θα μου πεις ότι ο περισσότερος κόσμος πληρώνει τους φόρους του, τα χαμηλά και μεσαία κοινωνικά στρώματα πληρώνουν τους φόρους τους γιατί δεν έχουν την επιλογή να μην πληρώσουν. Αλλά έχουν μία πίκρα σε σχέση με το τι γίνεται, πού τελικά καταλήγουν οι φόροι οι οποίοι πληρώνουν. Βλέπουν τι διαφθορά υπάρχει και είναι πολύ αγανακτισμένοι οι άνθρωποι. Έτσι προκύπτει αυτό το πνεύμα το ατίθασο των Ελλήνων.
Είστε ένας Έλληνας του εξωτερικού, διαίτερα αγαπητός τόσο στη Γαλλία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο μέσα από τις διεθνείς συμπαραγωγές στις οποίες συμμετέχετε ως ηθοποιός. Θέλετε να μου πείτε αν κάνετε κάτι εσείς για να ανατρέψετε στους ανθρώπους που σας αγαπάνε –και φαίνεται να μην αγαπάνε πια τους Έλληνες- την εικόνα της κακής Ελλάδας;
Πολλά πράγματα. Πρώτα-πρώτα τους υπενθυμίζω ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα που δεν είχε αποικίες, στην εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης που έγινε με τις πρώτες ύλες των αποικιών και τη σκλαβιά εκατομμυρίων. Βεβαίως την οικονομία της Ελλάδας, τις παραγωγικές δομές της δε μπορείς να τις συγκρίνεις μ’ αυτές που υπάρχουν στη Γαλλία, στην Αγγλία και σ’ όλες αυτές τις χώρες που σήμερα οδηγούν την υποτίθεται Ενωμένη Ευρώπη. Αυτό είναι μία μεγάλη διαφορά, όπως επίσης ότι η διοίκηση της Ελλάδας προέρχεται από κάπου αλλού. Από την τουρκοκρατία και μετά περνώντας από τους βάρβαρους βασιλιάδες και τις Μεγάλες Δυνάμεις, όλη η ιστορία των τελευταίων 600 ετών είναι μιας χώρας η οποία υποφέρει από εξαρτήσεις. Ο κάθε άνθρωπος που μιλάω έχει αυτή τη δίψα για ανεξαρτησία, για ελευθερία και καταλαβαίνει πολύ καλά ότι αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα είναι ακόμα ένα επεισόδιο παραπάνω που προστίθεται σε μία οδυνηρή ιστορία. Αλλά τελικά ίσως αυτό που θα προσφέρει ο Έλληνας είναι ο τρόπος να ξανακερδίσουμε αυτή την έννοια της ελευθερίας.
Όπως στην αρχαιότητα που δώσαμε τα φώτα μας με τον πολιτισμό, έτσι και σήμερα είναι η δεύτερη ιστορική συγκυρία. Αυτό μου λέτε;
Ναι, γιατί πιστεύω ότι λόγω του πολιτισμού της αρχαιότητας έχουμε μία πολύ ευρεία σκοπιά. Και μέσα από αυτή την σκοπιά, αυτό που υποφέρουμε μπορούμε να το μεταφράσουμε σε μία φιλοσοφία και σε κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει σε μία, ας το πούμε, αναγκαία επανάσταση.
Σας ευχαριστώ πολύ!
Κι εγώ.
Πηγή http://www.unitedreporters.gr/
